ข้อเข่าเสื่อม หายได้หรือไม่ ?

14 กุมภาพันธ์ 2567

             หากเราจะเอาชนะข้อเข่าเสื่อม ลองใช้คติของ ซุนวู ในเรื่อง สามก๊ก ที่ว่า “ รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งชนะร้อยครั้ง “
โดยรู้เขา (คือรู้ระดับข้อเข่าเสื่อม) ก่อน แล้วจึงมารู้เรา (คือวิธีการรักษา) แล้วจึงจะมีโอกาสชนะข้อเข่าเสื่อมจนกลับมาใช้งานข้อเข่าได้เป็นปกติ
               เริ่มต้นจาก “ รู้เขา “ คือระดับข้อเข่าเสื่อม ซึ่งมีอยู่ 4 ระดับ จากการตรวจ x ray  คือ
1. ระดับสงสัยว่าจะเสื่อม
2. ระดับมีข้อเสื่อมระยะต้น
3. ระยะกลาง  
4. ระยะรุนแรง
           ถ้ายังไม่ได้ x ray สามารถดูที่อาการคือ ปวดในข้อเข่า เรื้อรังมากกว่า 3-6 เดือน ต่อเนื่อง เข่าบวม แนวเข่าโก่งขึ้นชัดเจน งอเหยียดไม่สุด เสียงดังเวลางอเหยียด ถ้าหากมีอาการครบหรือเกือบครบทั้งหมด คงจะพอบอกได้ ว่าเป็นเข่าเสื่อมระดับ 4 โดยไม่ต้อง x ray ได้
           ต่อมาคือต้อง “ รู้เรา “ คือระดับข้อเข่าเสื่อม แล้ว อาจจะยังไม่พอ เพราะการจะใช้วิธีรักษาใดมาสู้นั้น คงต้องมีข้อมูลเพิ่ม อีกคือ เราต้องการรักษาอาการใดของโรค อาการหลักๆของข้อเข่าเสื่อมคือ
ปวด บวม อักเสบ
เข่าหลวม
โก่งผิดรูป งอเหยียดไม่สุด
ข้อติดแข็ง
         ดังนั้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการที่สงสัยข้อเข่าเสื่อม แพทย์ จึงจำเป็นต้องซักประวัติ ตรวจร่างกาย และมักจะส่งตรวจ x ray ข้อเข่าในท่ายืนลงน้ำหนัก เพื่อจะได้ข้อมูลต่าง ๆ เพื่อนำมาสู่  “ รู้เขา “ ให้แน่ชัด สำหรับบางคนอาจจะส่งทำ MRI เพื่อเพิ่มข้อมูลในเรื่องการสึกของกระดูกอ่อนว่าอยู่ใระดับใด มีโครงสร้างอื่นๆ ในข้อเข่าที่เป็นสาเหตุในอาการเจ็บอีกหรือไม่
            เมื่อ “ รู้เขา “ อย่างชัดเนแล้ว ต่อมาที่เราต้องมารู้ คือ “ รู้เรา “ (คือวิธีการรักษา) การเลือกวิธีรักษาข้อเข่าเสื่อมให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละคนเป็นสิ่งที่จำเป็นมาก ต้องอาศัยข้อมูลเบื้องต้นดังที่ได้กล่าวแล้ว และยังต้องรู้ว่าวิธีไหนเป็นการ ป้องกัน เป็นการชะลอรอยโรค เป็นการรักษาชั่วคราว หรือเป็นการรักษาแบบยั่งยืน และควรรู้ข้อดีข้อเสียของแต่ละวิธี ลองมาดูการรักษาโดยวิธีต่าง ๆ ในปัจจุบันกันครับ
       วิธีรักษาข้อเข่าเสื่อมแบ่งได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ๆ คือ  
1. แบบไม่ต้องผ่าตัด 
2. การผ่าตัดรักษา