ตุ่มแดงๆ ที่ขึ้นตามผิวหนังเรามาจากไรฝุ่นกัด จริงหรอ ?

16 ตุลาคม 2566

แพทย์หญิง ภัทรา ตันติเจริญวิวัฒน์

มารู้จักกับไรฝุ่น และ วิธีกำจัดไรฝุ่น อันตรายที่คุณมองไม่เห็นแต่สัมผัสได้

          “ไรฝุ่นอันตรายแค่ไหน ในคนปกติทั่วไปถ้าอยู่ในสถานที่ที่มีไรฝุ่นมีโอกาสเกิดอาการแพ้ได้ ซึ่งอาจจะมีความเสี่ยงมากขึ้นในเด็กและผู้สูงอายุที่ภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรง” พญ. ภัทรา ตันติเจริญวิวัฒน์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน

ไรฝุ่น

          เคยไหม?..... นั่ง ๆ นอน ๆ  อยู่บนโซฟา หรือเตียงนอนแล้วมีอาการคันยิบ ๆ บริเวณผิว หรืออาจมีรอยแดงปรากฎตามแขน ตามขาขึ้นมาอย่างไม่ทราบสาเหตุ หรือแม้แต่เกิดอาการจามไม่หยุด น้ำมูกไหล แสบตาคล้ายภูมิแพ้กำเริบ ซึ่งนั่นอาจมีสาเหตุมาจากสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่เรียกว่า “ไรฝุ่น” ก็เป็นได้  

ไรฝุ่นคืออะไร

         ไรฝุ่น เป็นไร 8 ขาชนิดหนึ่งที่มีขนาดเล็กจิ๋วเพียง 0.3 มม. ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ชื่นชอบความชื้นเป็นพิเศษ และเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส มักเกาะอยู่ตามเส้นใยผ้า เช่น ที่นอน ปลอกหมอน ผ้าห่ม ตุ๊กตา ตลอดจนผ้าม่าน โซฟาภายในบ้าน และอาหารหลักของไรฝุ่นก็คือพวกเศษผิวหนัง เศษรังแคของมนุษย์นั่นเอง

เป็นผื่นหรือตุ่มแดงๆ ใช่ไรฝุ่นกัดหรือไม่

         รู้หรือไม่? ที่ว่าไรฝุ่นกัดแล้วจะรู้สึกคันผิว ไรฝุ่นกัดแล้วจะเป็นผื่น ตุ่มแดงนั้นไม่เป็นความจริง! เพราะไรฝุ่นเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีตา และปากของมันก็ไม่ได้มีความแหลมเหมือนยุง หรือแมลงที่จะมากัดเราได้อีกด้วย แต่สิ่งที่ทำให้เราเกิดอาการคันยิบ ๆ ตามผิวหนัง หรือมีผื่นแดง ตุ่มแดงขึ้นนั่นอาจเป็นเพราะว่าผิวเราไวต่อสิ่งสกปรกจากซากโปรตีน หรืออุจจาระของไรฝุ่นต่างหากล่ะ! ซึ่งอุจจาระ หรือมูลของไรฝุ่นนั้นก็จะเป็นเพียงละอองเล็ก ๆ บาง ๆ ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เมื่อเราสูดดม หรือมาสัมผัสผิวหนังก็อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองต่าง ๆ ตามมาได้ในที่สุด

การนำหมอนหรือผ้าห่มไปตากแดดช่วยฆ่าไรฝุ่นได้หรือไม่ 

        เพราะที่อยู่อาศัยของไรฝุ่นหลัก ๆ ก็คือตามเส้นใยผ้าต่าง ๆ โดยเฉพาะผ้าปูที่นอน หมอน มุ้ง ผ้าห่ม และเชื่อว่าหลายคนอาจจะคุ้นเคยกับวิธีการกำจัดไรฝุ่นที่ง่ายที่สุดอย่างการนำเครื่องนอนเหล่านี้ไปตากแดด ซึ่งขอบอกตรงนี้เลยว่าเป็นความจริงส่วนหนึ่งเท่านั้น เนื่องจากไรฝุ่นจะตายได้ก็ต่อเมื่อความร้อนสูงมากถึง 60 องศาเซลเซียส แต่แดดแรงจัด ๆ นั้นไม่ได้มีอุณหภูมิที่สูงขนาดนั้น แต่คุณก็สามารถนำเครื่องนอนไปตากแดดให้นานอย่างน้อย 20 นาที – 5 ชั่วโมง เพื่อป้องกันไม่ให้ไข่ไรฝุ่นฟักตัวได้  

วิธีในการกำจัดไรฝุ่น

 สำหรับวิธีในการกำจัดไรฝุ่นสามารถทำได้ดังต่อไปนี้

  • หมั่นทำความสะอาดเครื่องนอน ตลอดจนข้าวของเครื่องใช้ที่เป็นผ้า หรือบุนวมอยู่เสมอ ด้วยการนำไปซักในน้ำร้อนอุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส หรืออบผ้าด้วยความร้อนสูง เพื่อเป็นการกำจัดมูลไรฝุ่น และตัวไรฝุ่นออกไป
  • นอกจากนำเครื่องนอนไปซักแล้ว แนะนำนำไปตากแดดจัดร่วมด้วย เพื่อป้องกันไข่ไรฝุ่นฟักตัว และช่วยลดความอับชื้นไม่พึงประสงค์
  • ลดเครื่องใช้ที่อาจเป็นแหล่งสะสมของไรฝุ่น เช่น พรม ตุ๊กตา
  • ใช้ผู้ปูที่นอนชนิดกันไรฝุ่น
  • เลือกติดตั้งเครื่องกรองอากาศ หรือเครื่องฟอกอากาศที่มี HEPA Filter และต้องหมั่นเปลี่ยนแผ่นกรองอากาศทุก ๆ 3 เดือน
  • อย่าลืมทำให้พื้นที่ภายในที่พักอาศัยให้มีอากาศถ่ายเทสะดวก ไม่อับชื้นจนกลายเป็นที่สะสมของไรฝุ่น อาจหมั่นเปิดประตู หน้าต่างอยู่เสมอ
 

         เรียกได้ว่าไรฝุ่นเป็นสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ อันตรายที่คุณมองไม่เห็น แต่สร้างผลเสียต่อสุขภาพได้มากมาย ทั้งสุขภาพทางเดินหายใจ และสุขภาพผิว ฉะนั้นรู้ก่อนแก้ก่อน จัดการไรฝุ่นให้สิ้นซากด้วยการหมั่นทำความสะอาดบ้านและตรวจปริมาณไรฝุ่นทุก ๆ 3-6 เดือน เพื่อดูแลบ้านให้สะอาดและดูแลคนที่คุณรักให้ปลอดภัยจากไรฝุ่น ทั้งนี้จะรู้ได้ว่าเราแพ้ไรฝุ่นหรือไม่ ในบทความหน้าเราจะพาไปไขข้อข้องใจกันค่ะ
 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

เพิ่มเพื่อน

บทความโดย

อ่านข้อมูลเพิ่มเติม
พญ. ภัทรา ตันติเจริญวิวัฒน์
ความชำนาญ : โรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน