ใส่คอนแทคเลนส์เป็นประจำ เสี่ยงต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน

27 เมษายน 2566

แพทย์หญิง ไรนา จินดาศักดิ์

 

ต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตา

Meibomian Gland Dysfunction (MGD)

               เป็นภาวะความผิดปกติของต่อมไขมันที่เปลือกตาเรื้อรังที่พบได้บ่อยมาก (ในคนเอเชียพบได้มากถึง 60%) โดยจะมีลักษณะการอุดตันของท่อไขมันส่วนปลาย และหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพ  และปริมาณของน้ำมันไมบุม (meibum) ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของชั้นฟิล์มไขมันของน้ำตาชั้นบนสุด กิดภาวะตาแห้ง มีอาการระคายเคือง การอักเสบ และเกิดโรคต่างๆ ของผิวตาได้

              โดยปกติชั้นฟิล์มไขมันของน้ำตา จะอยู่ที่ชั้นบนสุด มีหน้าที่ช่วยทำให้น้ำตาเคลือบผิวตาได้นานและเสถียรขึ้น ป้องกันน้ำตาไม่ให้ระเหยออกไปเร็ว เมื่อไขมันไมบุม (meibum) ที่เปลือกตาถูกอุดตันไม่สามารถออกมาได้ ทำให้น้ำตาระเหยเร็ว เกิดภาวะตาแห้งง่าย และการอุดตันเป็นระยะเวลานานๆ ทำให้ท่อไขมันมีความดันเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ต่อมสร้างไขมันไมบุม (meibum) ค่อยๆ ตายลง และไขมันที่อุดตันภายในส่งผลให้มีการเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ก่อให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง ยิ่งเป็นวัฐจักรต่อเนื่องยิ่งส่งผลทำให้การอุดตัน และการตายของต่อมไขมันเพิ่มขึ้น

 

อาการของภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน

   
    1.  
ตาแห้ง ระคายเคืองในตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตา แสบตา ล้าตาง่าย ไม่สบายตา
        2.  ตาแดงเป็นๆ หายๆ เปลือกตาแดง ขอบตาแดง
        3.  น้ำตาเป็นฟอง คล้ายฟองสบู่
        4.  เป็นตากุ้งยิงบ่อย ๆ


*น้ำตาเป็นฟอง คล้ายฟองสบู่

 
สาเหตุของภาวะต่อมไขมันอุดตัน

"ปัจจัยจากดวงตา"

  • เปลือกตาอักเสบเป็นบ่อยๆ ซ้ำๆ หรือเรื้อรัง
  • ใส่คอนแทคเลนส์
  • ติดเชื้อ Demodex folliculorum
  • ตาแห้ง

"ปัจจัยทางร่างกายและโรคประจำตัว"

  • ขาดฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen insufficiency)
  • วัยทองหมดประจำเดือน
  • อายุมาก
  • โรคโจเกรน (Sjogren’s syndrome)
  • ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง
  • โรคสะเก็ดเงิน
  • โรคภูมิแพ้
  • โรคโรซาเชีย (Rosacea)
  • โรคความดันโลหิตสูง
  • โรคต่อมลูกหมากโต

"ปัจจัยจากยา"

  • ยากลุ่มที่มีฤทธิ์ต้านฮอร์โมนแอนโดรเจน เช่น ยารักษาต่อมลูกหมากโต
  • ยาฮอร์โมนที่ใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือน เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน
  • ยาแก้แพ้ ยาต้านซึมเศร้า
  • ยาเรตินอยด์ (retinoids)

" ปัจจัยจากสิ่งแวดล้อม"  เช่น ภาวะมลพิษฝุ่น Pm 2.5
 

การรักษาภาวะไขมันอุดตันที่เปลือกตา

     1. Home eyelids hygeine :  เริ่มจากการประคบอุ่นที่เปลือกตาเป็นเวลา 10-15 นาที อุณหภูมิที่เหมาะสม ประมาณ 37-40 องศา อุปกรณ์ ที่ ใช้ประคบตา เช่น เจลประคบอุ่น ,แผ่นประคบอุ่นที่เปลือกตาแบบสำเร็จ, แว่นตาประคบอุ่น ไม่แนะนำให้ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเนื่องจากอุณหภูมิ จะไม่คงที่และระดับอุณหภูมิไม่เหมาะสม ฟอกเปลือกตาด้วยสบู่เฉพาะ พร้อมกับนวดเปลือกตา

     2. ใช้น้ำตาเทียม หยอดยากระตุ้นน้ำตา หรือ หยอดยาลดอาการอักเสบ ตามแพทย์สั่ง
     3. 
ทานยาเพื่อช่วยลดอาการอักเสบของเปลือกตา
     4. 
ทำ Eyelids spa and treatment ที่โรงพยาบาลโดยจักษุแพทย์ เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันอุดตันที่เปลือกตาปานกลางถึงมากจะทำให้ได้ประสิทธิผลการรักษาดีขึ้นเร็ว
     5. การยิงเลเซอร์ IPL ที่เปลือกตา


 

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ : ศูนย์จักษุกรรมและเลสิก
โทร. 02-408-0113

 

สอบถามเพิ่มเติม  / นัดหมายพบแพทย์

เพิ่มเพื่อน

บทความโดย

อ่านข้อมูลเพิ่มเติม
พญ. ไรนา จินดาศักดิ์
ความชำนาญ : กระจกตาและการผ่าตัดแก้ไขสายตา