“วัคซีน” จำเป็นแค่ไหน? กับคนที่จะเดินทางไปต่างประเทศ

20 กันยายน 2565

แพทย์หญิง ศยามล ศุภโอภาสพันธุ์

ทุกช่วงที่มีวันหยุดติดต่อกันหลายๆ วัน เป็นช่วงที่คนไทยนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวในต่างประเทศ ซึ่งการวางแผนก่อนเดินทางไปท่องเที่ยวในต่างประเทศ นอกจากการวางแผนสถานที่ที่จะไป เสื้อผ้าที่เหมาะกับอากาศของประเทศนั้นแล้วสิ่งหนึ่งที่คนทั่วไปมักจะลืมกันคือ “การป้องกันตนเองไม่ให้เจ็บป่วยในขณะเดินทาง”

วัคซีนที่ จำเป็นต้อง ได้รับก่อนการเดินทาง เป็นวัคซีนที่ถูกกำหนดว่านักเดินทางจำเป็นต้องได้รับก่อนการเดินทาง ซึ่งเป็นไปตามกฎอนามัยระหว่างประเทศ (WHO IHR)

วัคซีนไข้เหลือง ท่องเที่ยวที่จะต้องเดินทางไปยังดินแดนที่มีการระบาดของไข้เหลืองคือประเทศในแถบแอฟริกา และอเมริการใต้ จำเป็นต้องได้รับวัคซีนนี้ก่อนการเดินทางอย่างน้อย 10 วัน

วัคซีนที่ แนะนำ ให้ใช้ในนักท่องเที่ยวตามความเหมาะสม วัคซีนในกลุ่มนี้ เป็นวัคซีนที่แนะนำให้ใช้ในนักท่องเที่ยวหรือนักเดินทางบางกลุ่ม/บางคน ตามความเหมาะสม โดยแพทย์จะพิจารณาปัจจัยหลาย ๆ อย่างประกอบกัน เช่น ประเทศหรือสถานที่ที่จะไปมีความเสี่ยงในการติดเชื้อมากแค่ไหน ระยะเวลาที่จะไป กิจกรรมที่จะไปทำ (เช่น ไปทำงาน ไปเรียน หรือไปท่องเที่ยว) ตลอดจนต้องพิจารณาถึงตัวนักท่องเที่ยว/นักเดินทางและตัวโรคด้วย การพิจารณาดังกล่าวจะทำในการให้คำปรึกษาก่อนการเดินทาง

วัคซีนป้องกันโรคไทฟอยด์ (Typhoid vaccine) ซึ่งจะพิจารณาให้ในนักท่องเที่ยวที่เดินทางไปในประเทศแถบเอเชียใต้ซึ่งมีความเสี่ยงสูง เช่น อินเดีย เนปาล บังกลาเทศ ซึ่งมีความเสี่ยงสูงในการติดโรคไทฟอยด์
วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า (Rabies vaccine) การให้วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าก่อนการสัมผัสโรค ได้แก่ นักเดินทางในพื้นที่ห่างไกลในอินเดีย หรือประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ
วัคซีนป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบเอ (Hepatitis A vaccine) ต้องฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 6-12 เดือน ซึ่งเป็นโรคที่ติดต่อโดยการกินอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อนไวรัส ประเทศกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงในการติดเชื้อ คือประเทศในทวีปเอเชีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแถบเอเชียใต้ และประเทศในทวีปแอฟริกาและอเมริกาใต้
วัคซีนป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่น (Meningococcal vaccine) เป็นวัคซีนเฉพาะที่แนะนำให้ใช้ในนักเดินทางบางกลุ่ม เช่น ผู้ที่จะไปประเทศในทวีปแอฟริกา เช่น ประเทศซูดาน ไนจีเรีย เอธิโอเปีย เป็นต้นหรือแม้แต่นักเรียนนักศึกษาไทยที่จะไปศึกษาต่อในประเทศแถบยุโรปและอเมริกา ก็ได้มีข้อกำหนดเอาไว้เช่นกันว่าต้องฉีดวัคซีนชนิดนี้ รวมไปถึงผู้แสวงบุญที่ประเทศซาอุดิอาระเบีย ซึ่งได้มีข้อกำหนดไว้ว่าทุกคนที่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนนี้ก่อนไป
วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza vaccine) ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคที่สามารถพบได้ทุกประเทศทั่วโลก ซึ่งในหลายประเทศโดยเฉพาะในประเทศยุโรป อเมริกามีการรณรงค์ให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ในประชาชนทั่วไป โดยไม่ต้องคำนึงว่าจะมีการเดินทางหรือไม่ แต่สำหรับนักเดินทาง,นักท่องเที่ยวที่มีแนวโน้มว่าจะต้องเข้าไปในที่ชุมนุมชน หรือในสถานที่แออัด มีคนเป็นจำนวนมาก เช่น ผู้ที่จะไปพิธีแสวงบุญ ผู้จะไปชมกีฬา ไปเที่ยวงานเทศกาลต่างๆ สมควรพิจารณาฉีดวัคซีนนี้

แพทย์จะแนะนำวัคซีนสำหรับนักท่องเที่ยวตามความเหมาะสม โดยพิจารณาจากความเสี่ยงในการติดเชื้อของสถานที่หรือประเทศนั้น ทั้งนี้ควรเตรียมตัวฉีดวัคซีนก่อนเดินทางอย่างน้อย 6-8 สัปดาห์ เพื่อให้ได้วัคซีนครบก่อนเดินทาง และการฉีดวัคซีนยังถือเป็นการป้องกันโรคที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง เพราะเป็นวิธีที่สะดวก รวดเร็วและปลอดภัย